NGC278 “Neon Sign” starburst galaxy, Cassiopeia’s ongebruikelijke inwoner

NGC278 is een minder bekend verstopt juweeltje in Cassiopeia. Het is een spiraalvormig sterrenstelsel (balkspiraal voor sommigen) met een HII kern. NGC278 is op 11 december 1786 ontdekt door William Herschel.

Het sterrenstelsel is een klein compact “high surface brightness” sterrenstelsel waarin op grote schaal sterrengeboorte plaatsvindt in een binnenring van 2 kiloparsecs. Dit kan zijn veroorzaakt door een samensmelting met een kleiner sterrenstelsel. De blauwe regio’s in het sterrenstelsel zijn de plaatsen waar de sterrenvorming het actiefst is.

De sterformatie in NGC278 is wat ongebruikelijk want het vindt niet plaats tot de buitenste regionen van het sterrenstelsel, het vindt alleen plaats in een binnenring van ongeveer 6500 lichtjaar diameter. Vermoed wordt dat dit ook is veroorzaakt door de samensmelting met een kleiner, gas-rijk sterrenstelsel. Zo’n ring met sterrenvorming wordt een nuclear ring genoemd, het is zeer ongebruikelijk in sterrenstelsels zonder een balk in het centrum. Dit maakt NGC278 een zeer uniek object.

Leuke anekdote is dat door de hoge mate van sterrenvorming E. Hubble de afstand op slechts 5 miljoen lichtjaar berekende.

Fysische gegevens:
Magnitude: m11.5
Afstand: 38.5 miljoen lichtjaar
Type: SAB(rs)b

Onderzoek:
Hier een link naar een interessant onderzoek naar de “nuclear ring” door Whyte, de Blok en van der Hulst uit 2004 (RUG).
https://www.rug.nl/research/portal/files/2967803/nuclearring.pdf
Hier wordt NGC278 in detail onderzocht in de Halfa spectraal lijn (2 september 1998 met het Taurus-II instrument voorzien van een TEK CCD met de 4.2m William Herschel telescoop op La Palma), optisch (23 december 1995 met een TEK3 CCD in primair focus van de Isaac Newton Telescope en 20 augustus 2001 met de WFPC2 op de Hubble Space Telescope) en nabij-infrarood
(5 november 1995 met de Montreal NIR camera op de 3.6m Canada-France-Hawaii telescoop) alsmede radio waarnemingen met de 21cm lijn (Westerbork Synthese radio telescoop als onderdeel van het WHISP project, van der Hulst, van Albada & Sanscisi 2001; van der Hulst 2002).

Uit waarnemingen op de 21cm lijn blijkt, dat waterstof ver buiten de optische schijf voorkomt. Ook komt HI niet overvloedig voor maar is duidelijk verstoord van vorm. Door de schrijvers van het artikel wordt vermoedt dat de huidige structuur van NGC278 een resultaat is van een recente interactie met een klein gas-rijk sterrenstelsel. Het kleine gas-rijke sterrenstelsel bevindt zich verspreid in de buitenste schijf van NGC278.

Waarnemen:
Het sterrenstelsel bevindt zich in een vrij verlaten deel van de hemel. Het is slechts enkele graden verwijderd van de meer bekende NGC147 en NGC185 sterrenstelsels. Meestal verwacht je een zwak neveltje te zien, maar in dit geval was dit totaal niet, zelfs op lage vergroting kon ik het sterrenstelsel afgelopen dinsdag 16 oktober al makkelijk zien in mijn 200mmF5. Door de hoge helderheid kan je naar een hoge vergroting, dat ging makkelijk met mijn 4.8mm Nagler op 208x. Andere waarnemers met 18″ telescopen zien een aan/uit effect in de heldere regionen, die doet denken aan neon verlichting die aan en uit gaat: vandaar de naam “Neon Sign Galaxy”.

Burnham classificatie: Sc type sterrenstelsel, magnitude 11.6 afmeting 1.2’x1.2′, consideraby bright, pretty large, round

Aangezien het een high-surface brightness sterrenstelsel betreft, is het relatief eenvoudig visueel te bekijken. Het is vrij helder en gecentreerd. Vaak wordt dit sterrenstelsel over het hoofd gezien door al het geweld van de Andromedanevel in de buurt, maar het loont de moeite om dit sterrenstelsel eens visueel waar te nemen want het is een van de helderste sterrenstelsels die je kan waarnemen in deze tijd van het jaar.